Kies de perfecte Toscaanse wijn – Alles wat je moet weten

Wijnen uit Toscane – nuttige informatie om de wijn te kiezen die bij jou past

Toscaanse wijnhistorie

Wijn bestaat al eeuwenlang in Toscane. De Etrusken waren de eersten die in de 9e eeuw v.Chr. wijnstokken in dit gebied begonnen te cultiveren. Als je buiten Florence reist, kom je ongetwijfeld Etruskische artefacten, graven en oude resten tegen.

Voor de Etrusken was wijn meer dan zomaar een drankje; het was een hele levensstijl – een essentieel onderdeel van hun cultuur, samenleving en dagelijkse routines. Met hun wijn creëerden zij sterke handelsroutes, die bijdroegen aan de verbindingen in heel Italië en daarbuiten. Toscane exporteerde zijn wijnen zelfs al naar Spanje en Frankrijk in de 7e eeuw v.Chr.!

Toen de wijnbouw na de val van het Romeinse Rijk begon af te nemen, werden veel wijngaarden in Toscane gered dankzij monniken die de tradities in leven hielden. Wijn bleef een belangrijk onderdeel van de Toscaanse cultuur door de Renaissance heen tot vandaag.

In 1716 vaardigde de Medici-familie in Florence een decreet uit waarin het wijnbouwgebied Chianti werd afgebakend. Dit was een van de eerste keren dat er wettelijke kwaliteitscontrole werd ingevoerd om de naam van een wijnstreek te beschermen. Dit decreet wordt nog steeds gerespecteerd en vormde de basis voor het moderne Italiaanse systeem dat de grenzen van Chianti vastlegde.

Nu je een beter idee hebt van de geschiedenis van Toscaanse wijn, laten we kijken wat je zou moeten bestellen wanneer je van een glas geniet op een van de mooie piazza’s van Florence.

Toscane is zonder twijfel een van de meest internationaal erkende wijnregio’s van Italië. Van Chianti tot Brunello – wie heeft er niet minstens van één Toscaanse wijn gehoord?

Hoewel Toscaanse wijn overal in Italië te zien is, vertegenwoordigt de regio eigenlijk maar 6 procent van de totale Italiaanse wijnproductie! Toscane produceert 90 procent rode wijn, voornamelijk gemaakt van de belangrijkste druif van Toscane: de Sangiovese. Ondanks dat veel Toscaanse wijnen dezelfde druiven gebruiken, verschillen ze sterk in smaak door de variërende bodem en het klimaat.

Sangiovese vertegenwoordigt 61 procent van de aanplant, gevolgd door Merlot met 8 procent en Cabernet Sauvignon met 6 procent.

Hier vind je 11 DOCG’s en 41 DOC-benamingen of wijnregio’s. Deze appellaties vormen het grootste deel van de productie, terwijl IGT ongeveer een derde van de productie uitmaakt.

DOCG, DOC, IGT: Italiaanse wijnbenamingen

Voordat we dieper ingaan op Toscaanse wijn, is het goed om te weten hoe Italië zijn wijnen beoordeelt en classificeert. Dit helpt je bij het lezen van Italiaanse wijnetiketten, waar je ze ook tegenkomt.

DOCG, DOC en IGT verwijzen allemaal naar verschillende appellaties – wijngebieden die vaste regels volgen om kwaliteitswijnen te produceren die typisch zijn voor het gebied.

DOCG (Denominazione di Origine Controllata e Garantita) is het hoogste niveau van kwaliteitscontrole. Deze wijnen volgen strikte productiemethoden en moeten een smaaktest en een laboratoriumtest doorstaan om te garanderen dat de wijn de best mogelijke kwaliteit heeft. De regels omvatten o.a. alcoholpercentage, aantal flessen dat geproduceerd mag worden en hoeveel druiven er geoogst mogen worden.

DOC (Denominazione di Origine Controllata) staat één trede lager dan DOCG. Deze wijnen hebben nog steeds strikte regels met betrekking tot aanplant, oogst en productie, maar hoeven niet dezelfde zware testen te ondergaan. De meeste wijnen die je in Italië drinkt, vallen in deze categorie.

IGT (Indicazione Geografica Tipica) is het laagste kwaliteitsniveau. Er zijn regels, maar ze zijn flexibeler. Dit betekent niet dat de wijn slecht is – integendeel, hier vind je vaak enkele van de meest interessante wijnen, vooral in Toscane!

Andere Toscaanse wijnen

Voor we bij Chianti komen: Vino Nobile di Montepulciano DOCG wordt gemaakt met minimaal 70% Sangiovese (meestal dichter bij 100%). Deze wijnen rijpen twee jaar – één op eiken vaten en één op fles – en zijn enkele van de meest elegante wijnen van Toscane, met aroma’s van pruimen, donkere kersen en aarde. Als je geen fan bent van eikenhout, kies dan Rosso di Montepulciano – zelfde blend, maar jonger en lichter.

Een andere Sangiovese-gebaseerde wijn is Morellino di Scansano, geproduceerd dichter bij de zee, vaak met maximaal 15% Cannanou (Grenache). Ook Montecucco Sangiovese DOCG, Val di Cornia Rosso DOCG en de beroemde 100% Sangiovese-wijnen Brunello di Montalcino en Rosso di Montalcino zijn noemenswaardig.

Chianti – een van de bekendste Toscaanse wijnen

Wat Chianti onderscheidt is niet alleen de smaak, maar vooral de lange geschiedenis. Deze wijn was al belangrijk vóór de 18e eeuw en de kwaliteit wordt zorgvuldig bewaakt.

Chianti is verdeeld in twee DOCG-appellaties en meerdere subzones: Chianti DOCG en Chianti Classico DOCG. Chianti Classico komt uit het historische gebied tussen Florence en Siena. De flessen herken je aan het symbool van de zwarte haan.

Volgens een legende kozen Florence en Siena elk een ridder en een haan om de grens van Chianti vast te stellen. Wanneer de haan kraaide, zouden de ridders vertrekken; waar ze elkaar ontmoetten, zou de nieuwe grens zijn. Florence hield hun zwarte haan echter wakker en hongerig, waardoor hij uren voor zonsopkomst kraaide. Zo kon Florence een groter gebied claimen. Op de etiketten zie je vaak een rode haan als symbool.

Chianti DOCG verwijst naar het bredere gebied rondom de historische zone, vastgelegd in de 20e eeuw om de productie uit te breiden. Het is verdeeld in zeven subzones: Rufina, Colli Fiorentini, Colli Aretini, Colline Pisane, Montalbano, Montespertoli en Colli Senesi – elk met hun eigen stijl en samenstelling.